Monday, October 22, 2007

Ang Sapot Sa Atong Pagka Katawhan

MAKAHINANGOP ANG kasayoran nga dunay mabasehan na karon dinhis dagiwanang (cyberspace) sa hustong panitik -- maingon sa hustong paggamit sa mga pulong -- sa atong pinulongan. Alang ning ubos ninyong igsoon, dako kaayo ning tabang dihas iyang mga pagtukaw pagsulat og mga artikulo, sulat, ubp.

Dako gyod ning tabang kay malalim ba god nang matag higayon na lang nga mosulat kita, magpunay sab tag pangatol sa bisag dili katol nga bahin sa atong ulo o liog ba ron, o paghuhangad ug pagluliraw sa atong mga kalimutaw aron lang pagtino sa tarong pagkatitik o pagkagamit sa tinong mga pulong? Kay kon magpaturagas lang god sab tag sulat, sungogon man sab tas atong tanlag. Mamroblema tas atong pagkatulog.

Makadaot sa maayong panlawas.

Pa sad, makapaubos sa atong moral isip katawhang may kaugalingong pinulongan ang kaamgohan nga wa gyod tay mabasehang estandard sa hustong panitik ug gamit sa mga pulong sa atong pinulongan; sistematikong ginayatakan tas atong tawhanong katungod (makapahibulong kay misugot man pod ta!) pagtuon, ug pag-ugmad sa atong pagka Bisaya pinaagi, niini.

Sampotanan: kadaghanan, mikalawat na lang sa mando nga paghatag og gibug-aton sa Tinagalog ug pagpasagad sa kaugalingong Binisaya kay mas naklas man karon ang nahiuna ug nabadoy ang naulahi. Kay mao man gyod na -- kon unsay gituboy ug gihimong uso, mahimo sang halangdon ug hinungdanon. Butang nakapahugno nako. Nabadoy na karon akong kaugalingong kaliwatan!

Naabtag kapin sa tuig una ko nakausab pagpostar diris Gindailan. Mga kakulian laging mibara nga lisod ligwaton. Pero, nia, miligwat gyod ko aron lang makaamot bisan sa ginagmayng paagi sa katuboyan ug kaugmaran sa atong pinulongan nga naghatag og ambong ug harianong sapot sa atong pagka katawhan.

Alang sa dugang edukasyon labot sa pinahimutang nga pagkasulat sa atong gimanggad nga pinulongan, subaya lang ninyo ning mga langgikita: Estadardisasyon sa Binisaya, ug Binisayang Ensiklopedya.

Subo lang hunahunaon nga kining maong tamdanan sa hustong Binisaya wala tagaig pagtagad, sumala sa naobserbahan ning tagsulat dihas nabasahan niining mga artikulo nga gimantala sa Superbalita, Banat News, Dipolognon Binisaya, maingon sab sa Bag-ong Lungsoranon (sa Simbahang Romano Katoliko). Maayo unta to kon ang maong mga hintungdan may kaugalingong gitamdan nga estandard sa panitik ug batadila nga ila sang gipromot ug gipublikar. Apan, wala man.

Busa, kasamtangang magpabiling gubot pas lukot ang pamantang sa atong pinulongan. Dili ni maayo. Way ganahang motahod nato kon nagkagidlay tas atong panapot. Tarongon gyod unta nato pagdala atong sininaan, sa ingon takos tang tagdong harianong mga anak sa Kahitas-an.